Een schuldig leven?
Aflevering 39 van mijn blog over een zoektocht naar herstel zoals ik dit heb ervaren in 2004/2005.
Zo heb ik terug in Nederland mijn eerste bijeenkomsten achter de rug en is het eerste goede gevoel wat ik uit Schotland had meegenomen een beetje aan het wegebben. Na nog een paar andere bijeenkomsten in Amsterdam te hebben geprobeerd, moet ik vaststellen dat ik me er vooralsnog minder thuis voel dan bij de meetings die ik in Schotland heb bezocht. Ik ben me er wel van bewust dat het belangrijk is dat ik ze toch blijf bezoeken.
Wat me hierbij helpt is de wetenschap dat verslaving een aandoening of ziekte is waarvan je niet ineens, zomaar geneest. Om van de alcohol af te blijven, heb ik meer nodig dan alleen maar de kracht en de moed om het te laten staan. Het staat voor mij nu als een paal boven water vast dat als ik niets doe, het alleen een kwestie van tijd is totdat ik weer op de hoek van de straat bij de slijterij beland. In Schotland is het me goed duidelijk geworden dat ik mijn leven de laatste dertig jaar heb ingericht rondom mijn verslaving. De manier waarop ik keuzes maak, met wie ik om ga, feitelijk mijn hele doen en laten is er mee verweven. Ook nu nog realiseer ik me. Het is pas zeven weken geleden dat ik nog volop in mijn verslaving zat. Het is idioot om te denken dat ik nu een knop heb omgezet. Ik begrijp dat mensen dat soms zeggen, het suggereert een zekerheid die er niet is, en het ontslaat je ook van verdere behandeling en actie. Lekker gemakkelijk, de ziekte is voorbij, over, het is klaar, niets meer aan doen. Dat is wat iedereen met een chronische ziekte wel wil. Ik ook trouwens, niets liever.
Het lijkt bizar dat ik met de kennis die ik nu heb weer zou gaan drinken. Ik weet dat ik dan alles kwijtraak. Ik weet ook dat ik dan waarschijnlijk binnen een jaar of twee dood ben. Toch zegt iets diep in mij, ergens in de krochten van mijn geest, dat ik, ja alleen ik, de uitzondering ben die er wel mee weg zal komen. De gevolgen zullen wel wat meevallen en ik ben die ene, die uitzondering die uiteindelijk zijn drankgebruik wel weer onder controle zal kunnen krijgen. Als ik zelf, in mijn eentje met deze gedachten blijf spelen zal het misschien een paar weken, maanden of een jaar duren maar op een bepaald moment zal de balans doorslaan naar; waarom eigenlijk niet? Het is een worsteling die iemand die niet verslaafd is, denk ik, nooit zal kunnen begrijpen. Verslaving zorgt ervoor dat je erg goed bent geworden in het maken van de foute keuzes, keuzes die je steeds weer iets dichter bij je verslaving brengen. De weg richting hel is een vertrouwde, ingesleten route geworden.
Het helpt me daarom ook dat ik nu zeker twee, drie keer in de week contact heb met Pascal, mijn voormalige groepsgenoot uit Eindhoven. Hij houdt mij bij de les en ik hem. Het wonderlijke is, zo realiseren we ons al snel, dat als we elkaar adviezen geven dit vaak suggesties zijn die we zelf liever niet opvolgen. Ook weer zo’n eigenaardigheid van de gemiddelde verslaafde, die weet meestal goed te vertellen wat een ander moet doen of laten. Die goede raad of het advies geldt echter meestal niet voor hem of haarzelf. Niet met drank op de weg op gaan is zo’n voorbeeld. Via Pascal krijg ik ook al snel het schokkende nieuws door dat Jim, één van onze groepsleden, al binnen een week na ons vertrek zijn behandeling in de extended care heeft beëindigd. Hij is naar huis gegaan in Glasgow en heeft daar meteen een overdosis heroïne genomen. Jim was al de hele behandeling, net als ik in het begin, erg sceptisch geweest over zijn, voor hem al derde, opname. Toch had hij deze keer tot onze opluchting een verlenging van zijn behandeling geaccepteerd. Hij had me nog gevraagd om me terug in Nederland wat stroopwafels op te sturen, daar hield hij erg van. Ik was er nog niet aan toe gekomen. Jim was een cynicus. Hij deed me erg denken aan Pete Townsend, de gitarist van the Who, zowel qua uiterlijk als karakter, recalcitrant en opvliegend. Op één of andere manier kon hij me goed raken met zijn stekelige en tegendraadse opmerkingen. Daarom grijp ik nu dit droeve bericht juist aan om wel naar de nazorgbijeenkomsten van het kasteel te blijven gaan en niet zijn voorbeeld te volgen.
Thuis voel ik me soms alsof in een soort bubbel of vacuüm zit. Ik deel wel mijn ervaringen met Heleen en de kinderen, maar in mijn verdere naaste omgeving heeft niemand het erover. De onderwerpen verslaving en behandeling en opname worden zorgvuldig gemeden. Nu en dan een schuchter; “hoe gaat het nu met je?’ meer niet. Zo voelt het dus als je een voor de buitenwacht enge of chronische aandoening hebt opgelopen. Mijn gehele schoonfamilie, op één schoonzus na, zal er nooit meer, tot op heden, een opmerking over maken of vraag over stellen. Mijn eigen familie, mijn broer en zus en mijn moeder vertellen me dat ze het knap vinden. Ze hopen vooral dat ik het vol ga houden, ook met de nodige reserves. Ik merk ook dat als ik er wel over vertel het moeilijk is om uit te leggen wat de behandeling in Schotland met me heeft gedaan. Eigenlijk weet ik het zelf ook nog niet zo goed. Als ik het probeer uit te leggen, zie ik de aandacht bij de tegenpartij meestal ook al snel verslappen. Voor mij klinkt het misschien nog wel redelijk logisch, voor een buitenstaander is het allemaal abracadabra. Dat is ook niet zo gek, twee maanden geleden had ik er ook nog grote moeite mee. Ik ben verslaving als een ziekte gaan beschouwen, mijn omgeving is zo ver nog lang niet. Het is ook maar de vraag of zij ooit hierin mee zullen gaan en of dit moet. Het verandert ook niets aan de realiteit. Verslaving is een chronische aandoening waar ikzelf mee moet leren omgaan, in een wereld vol met verleidingen en soms ook onbegrip en vooroordelen.
Nu ik terug ben, is Heleen wel geïnteresseerd geraakt in de stappen acht en negen van het AA -programma, of ik daar al iets mee had gedaan of ga doen? Heel begrijpelijk want bij deze stappen is het de bedoeling dat je het weer goed gaat maken, in balans gaat brengen met de mensen die je schade hebt berokkend ten tijde van je actieve verslaving. Het voelt als een zwaktebod maar ik moet haar uitleggen dat ik in Schotland tot stap 5 ben gekomen en dat ik nu terug in Nederland met een sponsor (kort en populair gezegd een oude rot in het programma) weer opnieuw bij stap één moet gaan beginnen. Veel mensen willen deze stappen acht en negen al meteen ten uitvoer brengen maar ze zitten niet voor niets verderop in het programma van de Twaalf Stappen. Het is eerst noodzakelijk dat ik zelf verander en de schade goed kan overzien. Wat dat betreft sta ik nog maar aan het begin. Ik ben ook nog niet bij machte om schade te herstellen of te repareren. Het klinkt als een zwak, wat ontwijkend excuus, maar Heleen kan er voorlopig mee leven, als ik maar naar meetings en de kasteelbijeenkomsten blijf gaan. Dat vindt ze op dit moment het belangrijkst.
Zo goed en zo kwaad als het gaat, pak ik mijn werk in de winkel en mijn taken in het huishouden weer op. Dat voelt goed, ik heb niet zoals eerder in het traject een “schuldig” gevoel. Zo’n onbestemd gevoel dat ik door iedereen bekeken en beoordeeld word en dat ik iets goed te maken heb. Vooralsnog voel ik me redelijk vrij omdat ik nu voor het eerst in lange tijd niet geleefd wordt door mijn verslaving. Ik heb niets meer te verbergen en kan voor het eerst sinds lange tijd open en eerlijk door het leven gaan. Het wordt ook de kunst en een lastige opdracht om het zo te houden, realiseer ik me al snel. Het is door de jaren heen een gewoonte geworden om mijn hele doen en laten te larderen met grote en kleine leugens. Soms niet eens nodig maar gewoon om dat het net even beter uitkomt of aannemelijker klinkt. De eerste confrontatie hiermee heb ik in mijn winkel als een leverancier belt met de vraag wanneer de rekening betaald wordt. Het zweet breekt me uit omdat ik me ter plekke realiseer dat dit een eerste test is. Daar waar ik me er vroeger met een smoes snel vanaf gemaakt zou hebben, moet ik in dit geval eerlijk bekennen dat ik het even niet weet en na moet kijken wanneer ik deze zou kunnen betalen. Ik doe dat in dit geval en bel terug met een datum waarop het verschuldigde bedrag op de rekening zal staan. Bizar misschien maar het geeft mij op dat moment een voldaan gevoel. Het is een eerste echte positieve actie, niet dat gerommel van vroeger.
Dat gevoel wordt al wat meer op de proef gesteld als er een paar weken later opeens negen blauwe enveloppen tegelijkertijd op mijn deurmat ploffen. Een ongekend staaltje timing en synchroniciteit van de belastingdienst. Mijn broer heeft de lijken in de kast wel gevonden en bekeken, hij heeft ze niet opgelost of opgeruimd. Dat zou ook te mooi zijn geweest. Hij heeft wel een brief gestuurd met uitleg en verzoek tot wat consideratie en uitstel, met deze blauwe regen als gevolg. De verleiding is opeens weer erg groot om ze ongeopend in een la te stoppen, mijn oude methodiek. Na ongeveer drie weken verschijnt er dan een deurwaarder is mijn ervaring, waarna ik bezwaar ga aantekenen om weer wat tijd te rekken. Enzovoort, enzovoort. Met mijn goede voornemens nog vers in het geheugen besluit ik nu voor eens en altijd om het roer om te gooien. Omdat ik de deurwaarder al ken en zijn gegevens nog heb liggen nodig ik hem uit voor een gesprek. Wanneer ik met hem bel, is hij tot mijn verbazing erg bereidwillig en maakt al voor de volgende dag een afspraak. Hij komt zelfs langs want hij moet toch in de buurt zijn. Als ik de volgende dag thuis met hem aan de koffie zit, vertel ik hem mijn verhaal en leg hem mijn probleem voor met de foutief gestorte btw-afdracht van een jaar eerder. Hij hoort het aan en komt eigenlijk al snel met een oplossing, eentje waarvan ik niet eerder had gehoord. Bij de belastingdienst kan je namelijk een mediator toegewezen krijgen. Een onpartijdig iemand die gaat bemiddelen tussen jou en de belastingdienst. Hij geeft me een nummer van een contactpersoon bij die dienst en grapt bij het weggaan nog dat dit wel een wig kan gaan drijven tussen de vaste relatie die we inmiddels al een tijdje hebben. Vol goede moed ga ik er mee aan de slag. Ik maak snel een afspraak, die kan pas over paar maanden plaatsvinden maar tot die tijd krijg ik alvast uitstel. Ik ben alweer enorm opgelucht, het tij lijkt te keren.
(Wordt vervolgd)